بررسی تغییرات بیوشیمیایی و الگوی بیان برخی ژن های دفاعی در برهمکنش گوجه فرنگی و گل جالیز مصری (orobanche aegyptica)

گل جالیز گیاهانی انگل هستند که هرساله خسارت زیادی به گیاهان زراعی گلدار ازجمله گوجه فرنگی وارد می کنند. پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر پاشش برگی غلظت های مختلف سالسیلیک اسید جهت برقراری مقاومت القایی در گیاه گوجه فرنگی علیه گل جالیز و اثر سالسیلیک اسید و گل جالیز بر تغییرات فعالیت آنزیم های دفاعی کاتالاز و پراکسیداز و الگوی بیان ژن های دفاعی wrky70 و 1, 3 glucanase? صورت گرفت. در ابتدا آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور شامل غلظت های مختلف سالسیلیک اسید (0، 5/0، 1، 5/1، 2 میلی مولار) و زمان (زمان انتقال نشا، 7، 14 و 21 روز پس از انتقال نشاء) به اجرا درآمد. پس از اندازه گیری صفات مورفولوژیک و تحلیل داده ها، غلظت 5/1 میلی مولار 21 روز پس از انتقال نشاء به عنوان بهترین غلظت جهت کاهش خسارت انگل انتخاب گردید. برای بررسی تغییرات بیوشیمیایی و مولکولی، آزمایشی با چهار تیمار شامل شاهد، فقط تیمار سالسیلیک اسید، فقط تیمار با بذرگل جالیز، تیمار توأم سالسیلیک اسید و گل جالیز انجام شد. سپس از هر تیمار در زمان های صفر، 24، 72، 120 و 168 ساعت نمونه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین نشان داد تیمارهای مختلف اثر معنی داری بر فعالیت آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز داشته است. تیمار سالسیلیک اسید سبب افزایش فعالیت پراکسیداز وکاهش فعالیت آنزیم کاتالاز شد. فعالیت آنزیم کاتالاز در تیمارگل جالیز در ساعات 24 و 120 حداکثر فعالیت را داشته است. مصرف توأم دو تیمار نیز تا ساعت 72 روند نزولی و پس از آن روند صعودی داشت. نتایج بررسی بیان ژن نشان داد که تیمار سالسیلیک اسید، گل جالیز و تیمار توأم گل جالیز و سالسیلیک اسید سبب افزایش بیان ژن wrky70 در زمان 72 ساعت شده است اگرچه شدت بیان در تیمار سالسیلیک اسید بیشتر و در تیمار گل جالیز کمترین میزان بوده است. میزان بیان نسبی ژن 1, 3 glucanase? در تیمار سالسیلیک اسید و تیمار توام در زمان 120 حداکثر بود. اما در تیمار گل جالیز روند یکنواختی از بیان ژن مشاهده شد که در زمان 72 بیشتر از ساعات دیگر بود.